“Em của Thời Niên Thiếu” (tiếng Anh: Better Days, tiếng Trung: 少年的你 – Thiếu Niên Đích Nễ) không chỉ là một bộ phim điện ảnh; đó là một tiếng nói mạnh mẽ, một cái chạm đau lòng vào góc khuất của tuổi trẻ và bạo lực học đường. Tác phẩm này đã gây chấn động mạnh mẽ, không chỉ ở Trung Quốc mà còn trên toàn cầu, mang về hàng loạt giải thưởng danh giá và khơi gợi những cuộc thảo luận sâu rộng về các vấn đề xã hội nhức nhối.
1. Tiểu Thuyết Gốc: “Thời Niên Thiếu Tươi Đẹp Đó” (少年的你，如此美丽)
Trước khi khuynh đảo màn ảnh rộng, câu chuyện của “Em của Thời Niên Thiếu” đã được thai nghén từ tiểu thuyết “Thời Niên Thiếu Tươi Đẹp Đó” (少年的你，如此美丽) của tác giả Cửu Nguyệt Hi (玖月晞). Cửu Nguyệt Hi là một cây bút trẻ nổi tiếng với khả năng đi sâu vào tâm lý nhân vật và phơi bày những mảng tối của xã hội hiện đại.
Tiểu thuyết kể về Trần Niệm, một nữ sinh cấp ba nhút nhát, đang chật vật sống sót giữa môi trường học đường đầy rẫy sự bắt nạt và cô lập. Khi cuộc sống của cô trở nên bế tắc nhất, cô gặp gỡ Tiểu Bắc, một thiếu niên bụi đời, sống ngoài lề xã hội nhưng lại sở hữu trái tim nghĩa hiệp và ấm áp. Anh trở thành người bảo vệ duy nhất cho Trần Niệm, che chở cô khỏi những kẻ bắt nạt tàn độc. Mối quan hệ giữa họ dần vượt lên trên sự đơn thuần, biến thành một tình yêu lặng lẽ, đầy hy sinh và ám ảnh. Họ cùng nhau đối mặt với những thử thách nghiệt ngã của tuổi trẻ, những bí mật đau lòng và cả những hệ lụy pháp luật không ngờ tới.
Mặc dù bộ phim đã có những điều chỉnh để phù hợp với định dạng điện ảnh và các quy định kiểm duyệt (chẳng hạn như tiết chế một số chi tiết bạo lực quá mức so với nguyên tác), nhưng tinh thần cốt lõi và thông điệp về sự bảo vệ, về tình yêu giữa hai tâm hồn cô đơn vẫn được giữ trọn vẹn.
Tuy nhiên, cũng cần nhắc đến một tranh cãi lớn xung quanh tiểu thuyết gốc sau khi phim nổi tiếng: tác phẩm của Cửu Nguyệt Hi bị cáo buộc có dấu hiệu đạo nhái cấu trúc và tình tiết từ các tiểu thuyết trinh thám nổi tiếng của Higashino Keigo như “Phía Sau Nghi Can X” và “Bạch Dạ Hành”. Mặc dù chưa có phán quyết pháp lý chính thức, nhưng điều này đã gây ra một làn sóng tranh cãi mạnh mẽ trong cộng đồng yêu sách và điện ảnh.
Em của Thời Niên Thiếu (Better Days)
2. Dàn Diễn Viên và Những Vai Diễn Để Đời
Thành công của “Em của Thời Niên Thiếu” không thể không kể đến màn trình diễn xuất thần của dàn diễn viên chính, đặc biệt là hai gương mặt trẻ: Châu Đông Vũ và Dịch Dương Thiên Tỉ.
- Châu Đông Vũ (周冬雨) vai Trần Niệm: Châu Đông Vũ, một trong những “Mưu Nữ Lang” tài năng của đạo diễn Trương Nghệ Mưu, đã chứng minh đẳng cấp diễn xuất của mình qua vai Trần Niệm. Cô không chỉ lột tả thành công vẻ ngoài mong manh, yếu đuối của một nữ sinh bị bắt nạt, mà còn khắc họa chiều sâu nội tâm, sự kiên cường và nỗi đau ẩn giấu bên trong. Từ ánh mắt sợ hãi, trống rỗng đến những giọt nước mắt câm lặng hay sự bùng nổ trong khoảnh khắc quyết định, Châu Đông Vũ đã đưa khán giả đi qua mọi cung bậc cảm xúc cùng Trần Niệm.Để hóa thân vào vai diễn, Châu Đông Vũ đã cắt đi mái tóc dài quen thuộc, chấp nhận vẻ ngoài lôi thôi, tàn tạ, thậm chí bị đánh đập và cạo trọc đầu trong phim. Sự hy sinh này cùng với diễn xuất chân thực đến ám ảnh đã mang về cho cô giải thưởng Ảnh hậu Kim Kê và Ảnh hậu Kim Tượng (giải thưởng danh giá nhất của điện ảnh Hoa ngữ và Hồng Kông), khẳng định vị thế của cô là một trong những nữ diễn viên hàng đầu thế hệ mới.
- Dịch Dương Thiên Tỉ (易烊千玺) vai Tiểu Bắc: Trước “Em của Thời Niên Thiếu”, Dịch Dương Thiên Tỉ được biết đến rộng rãi với tư cách là thành viên của nhóm nhạc thần tượng TFBoys. Vai Tiểu Bắc là vai diễn điện ảnh đầu tay của anh, và nó đã hoàn toàn phá vỡ mọi định kiến về một “thần tượng đi đóng phim”. Thiên Tỉ đã chứng minh mình là một diễn viên thực thụ với khả năng diễn xuất có chiều sâu và đầy nội lực.Tiểu Bắc của Dịch Dương Thiên Tỉ là một thiếu niên gai góc, bất cần đời nhưng ẩn sâu bên trong là sự ấm áp, chung tình và khát khao bảo vệ lẽ phải. Anh thể hiện xuất sắc những phân cảnh hành động thô bạo, những ánh mắt kiên định đầy thấu hiểu khi nhìn Trần Niệm, và cả sự dằn vặt, hy sinh khi phải chịu tội thay người mình yêu. Màn trình diễn của anh đã gây sửng sốt cho giới chuyên môn và khán giả, mang về đề cử Nam diễn viên chính xuất sắc nhất tại giải Kim Tượng và nhiều giải thưởng khác dành cho diễn viên mới, chính thức đưa anh lên hàng ngũ những diễn viên triển vọng của màn ảnh Hoa ngữ.
- Dàn diễn viên phụ: Các diễn viên phụ như Chu Dã (周也) trong vai Ngụy Lai (kẻ bắt nạt chính), Doãn Phường (尹昉) trong vai cảnh sát Trịnh Dịch, hay Ngô Việt (吴越) trong vai cảnh sát Chu Lãnh cũng đã góp phần tạo nên một bức tranh xã hội đa chiều và chân thực. Diễn xuất của họ, dù là kẻ phản diện hay người thực thi pháp luật, đều được thể hiện một cách thuyết phục, làm nổi bật thêm sự phức tạp của vấn đề bạo lực học đường và hệ thống pháp luật.
3. Nội Dung và Thông Điệp Sâu Sắc của Phim
“Em của Thời Niên Thiếu” không chỉ là một câu chuyện tình yêu hay một bộ phim tâm lý học đường đơn thuần. Tác phẩm này là một bản cáo trạng mạnh mẽ, dám nhìn thẳng vào thực trạng bạo lực học đường – một vấn đề nhức nhối nhưng thường bị bỏ qua trong xã hội.
- Bạo lực học đường và hậu quả: Phim phơi bày những hình thức bạo lực tàn bạo nhất, từ lăng mạ, cô lập, bạo lực thể xác đến cả tấn công tình dục. Nó cho thấy cách bạo lực không chỉ hủy hoại nạn nhân mà còn biến những người chứng kiến thành kẻ thờ ơ, vô cảm, và cả những kẻ gây ra bạo lực cũng là nạn nhân của chính môi trường đó. Trần Niệm là đại diện cho hàng triệu học sinh yếu thế, đang phải vật lộn mỗi ngày để tồn tại trong trường học.
- Sự thiếu vắng của người lớn và hệ thống: Phim đặt ra câu hỏi lớn về trách nhiệm của nhà trường, gia đình và xã hội. Giáo viên bất lực, cha mẹ thờ ơ (hoặc quá bận rộn kiếm tiền), cảnh sát còn thiếu kinh nghiệm trong việc xử lý vấn đề của thanh thiếu niên. Điều này đẩy những đứa trẻ vào cảnh tự sinh tự diệt, buộc chúng phải tự tìm cách bảo vệ mình hoặc tìm kiếm sự bảo vệ từ những nguồn không chính thống.
- Tình yêu và sự bảo vệ: Mối quan hệ giữa Trần Niệm và Tiểu Bắc là điểm sáng trong bức tranh u tối. Tình yêu của họ không phải là thứ tình cảm lãng mạn thông thường, mà là sự đồng cảm sâu sắc, sự thấu hiểu vô điều kiện và một bản năng bảo vệ nguyên thủy. Tiểu Bắc thề sẽ bảo vệ Trần Niệm khỏi thế giới tàn khốc, và Trần Niệm, đổi lại, là ánh sáng duy nhất trong cuộc đời không lối thoát của Tiểu Bắc. Câu thoại “Cậu bảo vệ thế giới, còn tôi bảo vệ cậu” đã trở thành biểu tượng cho tình yêu và sự hy sinh không giới hạn của họ.
- Luật pháp và công lý: Phim cũng khéo léo lồng ghép những chi tiết liên quan đến luật pháp dành cho trẻ vị thành niên, những lỗ hổng trong luật pháp khiến những kẻ gây án vị thành niên thường thoát tội một cách dễ dàng, trong khi nạn nhân lại chịu đựng hậu quả cả đời. Điều này thúc đẩy người xem suy nghĩ về sự cần thiết của những thay đổi trong hệ thống để bảo vệ tốt hơn những người trẻ.
- Thông điệp về sự đồng cảm và hy vọng: Mặc dù u tối và đau lòng, bộ phim vẫn truyền tải thông điệp về sự đồng cảm, về giá trị của việc dám đứng lên bảo vệ những người yếu thế, và về hy vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn khi xã hội bắt đầu nhận thức và hành động. Đoạn kết phim, khi Trần Niệm và Tiểu Bắc đã trưởng thành và cùng nhau bước đi dưới ánh nắng, mang đến một tia hy vọng rằng sự bảo vệ và tình yêu thương có thể giúp con người vượt qua mọi giông bão.
4. “Nhiệt Độ” Của Bộ Phim: Thành Công, Tác Động và Tranh Cãi
“Em của Thời Niên Thiếu” không chỉ là một bộ phim thành công về mặt nghệ thuật mà còn tạo ra một làn sóng “nhiệt độ” lớn trong dư luận, cả tích cực lẫn tiêu cực.
- Thành công vang dội và giải thưởng: Phim đã gặt hái thành công lớn về mặt thương mại và phê bình. Với doanh thu phòng vé hơn 1.5 tỷ NDT (khoảng 210 triệu USD) tại Trung Quốc, phim chứng tỏ sức hút mạnh mẽ với khán giả. Về mặt giải thưởng, “Em của Thời Niên Thiếu” đã càn quét nhiều giải thưởng danh giá:
- Giải thưởng Điện ảnh Hồng Kông (Kim Tượng) lần thứ 39: Giành 8 giải thưởng quan trọng, bao gồm Phim điện ảnh xuất sắc nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất (Tăng Quốc Tường), Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất (Châu Đông Vũ), Nam diễn viên mới xuất sắc nhất (Dịch Dương Thiên Tỉ), Kịch bản xuất sắc nhất, Quay phim xuất sắc nhất, Thiết kế phục trang xuất sắc nhất, Bài hát gốc xuất sắc nhất.
- Giải Kim Kê lần thứ 33: Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất (Châu Đông Vũ).
- Được chọn là đại diện của Hồng Kông gửi đi tranh giải Phim quốc tế hay nhất tại Oscar lần thứ 93, lọt vào danh sách rút gọn 15 phim.
- Nhận được sự tán dương rộng rãi từ giới phê bình quốc tế, được đánh giá cao về kịch bản chặt chẽ, đạo diễn tinh tế và diễn xuất đỉnh cao.
- Tác động xã hội và thảo luận cộng đồng: Thành công của bộ phim không chỉ dừng lại ở doanh thu hay giải thưởng. “Em của Thời Niên Thiếu” đã tạo ra một làn sóng thảo luận mạnh mẽ về vấn đề bạo lực học đường trên khắp các diễn đàn, mạng xã hội và phương tiện truyền thông. Nó thúc đẩy các cuộc đối thoại về cách thức bảo vệ trẻ em, vai trò của nhà trường và gia đình, cũng như những lỗ hổng trong luật pháp. Phim đã góp phần nâng cao nhận thức của công chúng về một vấn đề mà trước đây thường bị xem nhẹ hoặc giấu kín. Nhiều trường học và tổ chức xã hội cũng đã sử dụng bộ phim như một công cụ giáo dục để thảo luận với học sinh về tác hại của bạo lực.
- Những tranh cãi: Bên cạnh những thành công rực rỡ, bộ phim cũng vướng phải một số tranh cãi, chủ yếu xoay quanh vấn đề đạo nhái của tiểu thuyết gốc. Mặc dù đạo diễn và ê-kíp sản xuất phim đã khẳng định rằng họ chỉ tập trung vào việc chuyển thể câu chuyện và thông điệp một cách tốt nhất, nhưng những cáo buộc về việc tiểu thuyết “mượn ý tưởng” đã tạo ra một làn sóng phản đối từ một bộ phận khán giả và giới phê bình văn học. Dù vậy, phần lớn công chúng và giới chuyên môn vẫn tách bạch được giá trị nghệ thuật của bộ phim khỏi những tranh cãi về nguyên tác, thừa nhận sự xuất sắc của kịch bản chuyển thể, đạo diễn và diễn xuất.
Tóm lại, “Em của Thời Niên Thiếu” là một tác phẩm điện ảnh xuất sắc, không chỉ bởi câu chuyện hấp dẫn, diễn xuất đỉnh cao mà còn bởi thông điệp nhân văn và tác động xã hội sâu sắc mà nó mang lại. Bộ phim đã thành công trong việc khắc họa một cách chân thực và ám ảnh về những góc khuất của tuổi trẻ, đồng thời khơi gợi sự đồng cảm và trách nhiệm từ cộng đồng, để bạo lực học đường không còn là vấn đề bị bỏ ngỏ.
Hà Vy – Mystars.vn